Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. niwa- (niŋa-) U    'szőrtelenít'  de 'enthaaren'  en 'depilate'



    UEW № 599 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés

    Fogalomkör: Nyúz


    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    finn nivo- 'driva hår från skinn, släppa hår i mängd; enthaaren, das Fell von Haaren reinigen, Haare verlieren, haaren'
     
    karjalai nivo 'paikka, josta karvat ovat pois kuluneet; Stelle, wo die Haare abgenutzt sind'SKES
     
    számi/lappLnavvē- 'enthaaren (ein Fell) 'pälen''
    Nnâvve -v- 'pick at something, pick off, pluck off, pluck out, break off (hair, feathers, small twigs), especially of plucking the hair off a skin which has been soaked'
    Tivvede- 'das Fell von Haaren befreien'Kuollan: 1205
     
    mordvin ńeveľe- 'sich schuppen, sich abschälen (Haut), brühen'JSFOu: 61.3: 50 (Ravila)
     ńeveľďa- 'rupfen'
     nevila- 'sich abnutzen'Ahlqvist, MMdGr
     nevilda- 'abnutzen'
     
    ? hanti/osztjákOnaw- 'enthaaren, von den Haaren befreien (Rentierfell)'Ostjakisches: 565
    Kazṇɔw- 'enthaaren, von den Haaren befreien (Rentierfell)'Ostjakisches: 565
     
    ? manysi/vogulPnäγt- 'das Leder, Fell schaben'FUF: 26:85 (Kannisto – Liimola)
    Sonoγt- 'das Leder, Fell schaben'
     
    nyenyecO?niŋkā- 'rupfen'Juraksamojedisches: 288
    Pńewā- 'durch Tragen abgenutzt werden (z. B. die Haare des Beinlingsstiefels der Ellbogen des Ärmels)'Juraksamojedisches: 313
     
    szölkupTani̮ŋki̮l- 'rupfen (die Feder); mähen'Erd
     
    ? kamassz ni̮ŋgə- 'reißen; scharren'
     noʔn- 'Gras ausreißen'noʔ 'Gras'
     
    kojbál нынгыʌямъ 'гребень'Janhunen, SW: 120
     
    mator нингипсень 'гребень'Janhunen, SW: 120


    Magyarázat
    MagyarDeutsch

    Mord. ĺe, ĺďa usw. sind Ableitungssuffixe.

    Wegen des velaren Vokalismus ist es unsicher, ob das ostj. Wort hierher gehört.

    Jur. niŋkɑ̄- und kam. nŋge- können nur im Falle eines U *ŋ hierher gestellt werden, wobei jedoch jur. *ŋ > w (ńewɑ̄-) problematisch wird.

    Einige Bestandteile dieser Etymologie wurden irrtümlich von mehreren Forschern (Budenz: NyK 6: 442; Karjalainen: JSFOu. 30/24: 7; Setälä: JSFOu. 30/5: 75) in einen anderen etymologischen Zusammenhang gebracht (s. *ńikɜ (*ńükɜ) 'reißen, rupfen' U).



    Bibliográfia
    • Collinder: CompGr 73, 127, 166 = Collinder, Björn, Comparative Grammar of the Uralic Languages. Stockholm 1960.
    • Steinitz: DEWO 1024 = Steinitz, Wolfgang, Dialektologisches und etymologisches Wörterbuch der ostjakischen Sprache. Berlin 1966– (Abhandlungen der Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin).
    • FUV = Collinder, Björn, Fenno-Ugric Vocabulary. An Etymological Dictionary of the Uralic Languages. Stockholm 1955.
    • Karjalainen: JSFOu 30/24: 7 = Suomalais-ugrilaisen Seuran Aikakauskirja. Journal de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1886–.
    • Setälä: JSFOu 30/5: 75 = Suomalais-ugrilaisen Seuran Aikakauskirja. Journal de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1886–.
    • T.I.Itkonen: MSFOu 67: 133 = Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia. Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1890–.
    • Budenz: NyK 6: 442 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • SKES = Suomen kielen etymologinen sanakirja. I, Helsinki 1955 [Autor] Y. H. Toivonen; II, 1958 [Autoren] Y. H. Toivonen – Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; III, 1962 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; IV, 1969 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; V, 19
    • Toivonen: UJb 17: 193 = Ungarische Jahrbücher. 1–23. Berlin 1921–1945 [Fortsetzung UAJb.]
    • Lehtisalo: Vir 1930: 135 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • E.Itkonen: Vir 1945: 163 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.