Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. juwɜ U    'erdei fenyő; Pinus silvestris'  de 'Kiefer, Föhre – Pinus silvestris'  en 'pine; Pinus sylvestris '



    UEW № 203 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés

    Fogalomkör: Növényfajok


    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    hanti/osztjákVjuγ 'Baum, Holz'OL: 137
    DNjuχ 'Baum, Holz'
    Ojuχ 'Baum, Holz'
     
    manysi/vogulTJjīw 'Baum, Holz'WV: 160
    KUjiw 'Baum, Holz'
    Pjüw 'Baum, Holz'
    Sojiw 'Baum, Holz'
     
    nyenyecOjeʔ 'Kiefer (Baum)'Juraksamojedisches: 106
     
    szölkupTatjö́ 'Kiefer, Föhre'
    Tatjööl-pu 'Kiefer, Föhre'pu 'Baum'
    Turśȫ 'Kiefer'MSFOu: 122:326 (Lehtisalo)
    Nčwé 'Kiefer, Föhre'
    OMkye 'Kiefer, Föhre'
    NPtjye 'Kiefer, Föhre'
     
    kamassz ďɯ 'Fichte, Föhre'
     ďȫ 'Fichte, Föhre'
     
    kojbál džä 'Fichte'Beitr: 269
     
    mator tčia 'Fichte'Beitr: 269
     
    tajgi džä 'Fichte'Beitr: 269


    Magyarázat
    MagyarDeutsch

    Die palatale Vokalvertretung im Wog. kann wohl durch den Einfluß des anlautenden j erklärt werden.

    In den sam. Wörtern wurde der anzunehmende ursprünglich velare Vokal unter dem Einfluß des anlautenden *j ebenfalls palatalisiert.

    In den obugrischen Sprachen wurde aus der ursprünglichen Bedeutung 'Kiefer, Föhre' die allgemeine Bedeutung 'Baum, Holz'. Zu diesem Bedeutungswandel vgl. ostj. Kaz. wǫnšĭ 'Kiefer''Baum' (Rédei: Nord-ostjakische Texte (Kazym Dialekt) mit Skizze der Grammatik. 1968, 102; vgl. auch N. Sebestyén: NyK 51: 419).

    Tscher. jäkte 'Fichte' (Literatur s. unten) gehört wegen der inlautenden Konsonantenverbindung kt nicht hierher.

    Die falsch hierher gestellten Wörter wotj. ĺag, jag 'Kiefernwald' und syrj. jag 'Kiefernwald' (Halász: NyK 24: 467; Toivonen: FUF 15: 66 mit ?; Räsänen: MSFOu 48: 240; N. Sebestyén: NyK 51: 418; Sinor: NytudÉrt. 58: 200; ESK mit ?) s. *jakkɜ 'Kiefern-, Fichtenwald' FU.



    Bibliográfia
    • Halász: AkÉrt 6: 56 = Akadémiai Értesítő. 1–56, Budapest 1890–1948.
    • Hajdú: ALH 14: 55 = Acta Linguistica Academiae Scientiarum Hungaricae. 1–, Budapest 1951–.
    • Moór: ALH 8: 250 = Acta Linguistica Academiae Scientiarum Hungaricae. 1–, Budapest 1951–.
    • Beitr 268-9 = Paasonen, H., Beiträge zur finnischugrisch-samojedischen Lautgeschichte Budapest 1917 (Sonderdruck aus Keleti Szemle XIII–XVII).  
    • Collinder: CompGr 64, 378 = Collinder, Björn, Comparative Grammar of the Uralic Languages. Stockholm 1960.
    • Steinitz: DEWO 334 = Steinitz, Wolfgang, Dialektologisches und etymologisches Wörterbuch der ostjakischen Sprache. Berlin 1966– (Abhandlungen der Deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin).
    • ESK = Лыткин, В.И. – Гуляев, Е.И. Краткий этимологический словарь коми языка. Москва 1970.
    • Setälä: FUFA 12: 48 = Anzeiger der Finnisch-ugrischen Forschungen [Angaben s. unter FUF]
    • FUV = Collinder, Björn, Fenno-Ugric Vocabulary. An Etymological Dictionary of the Uralic Languages. Stockholm 1955.
    • Setälä: JSFOu 30/5: 42 = Suomalais-ugrilaisen Seuran Aikakauskirja. Journal de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1886–.
    • Munkácsi: KSz 1: 114 = Keleti Szemle. Revue Orientale. 1–21. Budapest 1900–1932.
    • Halász: NyK 24: 467 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • N.Sebestyén : NyK 51: 418
    • Munkácsi: Nyr 29: 105 = Magyar Nyelvő‘r. 1–, Budapest 1872–.
    • Sinor: NytudÉrt 58: 200 = Nyelvtudományi Értekezések. 1–, Budapest 1953–.
    • Sauvageot: Rech 116 = Sauvageot, Aurélien, Recherches sur le Vocabulaire des Langues Ouralo-Altaiques. Thése proposée á la Faculté des Lettres de l'Université de Paris. Budapest 1929.
    • Sinor: UAJb 41: 280 = Ural-Altaische Jahrbücher. 24–, Wiesbaden 1952– [Fortsetzung von UJb.]