Uralonet
Institut für Sprachwissenschaft, Ungarische Akademie der Wissenschaften MagyarEnglishDeutsch   InformationenHilfe

  1. lomɜ (lamɜ) FU    'meleg, láng'  de 'Wärme; Flamme'  en 'warmth, flame'



    UEW № 490 nach laufender Nummer: << vorherig folgend >> neue Suche

    Begriffsklasse: Wärme,  Feuer


    Vergleichender Abschnitt - (verwandt)sprachliche Daten
     
    ? Mari/TscheremissischKBlompə̑ž 'Asche'Ramst [tscher]
    Blomə̑ž 'Asche'
     
    ? Wotjakisch/UdmurtischSlumi̮t 'warm, lauwarm, laulich, gelind (z.B. Windchen)'
    Mlumi̮t 'warm, lauwarm, laulich, gelind (z.B. Windchen)'
     
    ? Komi/SyrjSlomti̮- 'heizen (einen Ofen, ein Zimmer)'
    Vmloma 'головня, головешка'
    Pvonti̮- 'heizen (einen Ofen, ein Zimmer)'
    POlum 'жар'
     
    ? Chanti/OstjakischOlum 'Wärme des Ofens des Tschuwals'
     
    Mansi/Wogulisch lum 'Glut'
     
    Ungarisch ?láng 'Flamme'
    reglang 'Flamme'


    Erklärung
    MagyarDeutsch

    Tscher. ə̑ž und ung. g sind wohl Ableitungssuffixe.

    Das p in tscher. lompə̑ž ist ein anorganischer Sproßlaut. Ob das tscher. und das wotj. Wort hierher gehören, ist auch wegen ihrer Bedeutung unsicher.

    Das ung. Wort kann nur dann hierher gestellt werden, wenn es eine Rückbildung aus suffigierten Formen wie lángot, lángol- ist und dabei ng beim Ausfall des Vokals der zweiten, offenen Silbe aus dem früheren *mg entstanden ist.




    Literatur
    • Beke: CserNyt 117 = Beke, Ödön, Cseremisz nyelvtan. Budapest 1911 (FF 16 – Sonderdruck aus NyK 39–41).
    • Toivonen: FUF 32: 96 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • MSzFE = A magyar szókészlet finnugor elemei. 1–3. Föszerkesztő: Lakó György. Szerkesztő: Rédei Károly [1–3] és K. Sal Éva [3]. Munkatársak: Erdélyi István, Fabricius-Kovács Ferenc, Gulya János, K. Sal Éva, Vértes Edit. Budapest 1967, 1971, 1978.
    • MUSz 680, 685 = Budenz, József, Magyar–ugor összehasonlitó szótár. Budapest 1873–1881.
    • Kara: Nyr 40: 184 = Magyar Nyelvő‘r. 1–, Budapest 1872–.
    • Rédei: SLW 116 = Rédei, Károly, Die syrjänischen Lehnwörter im Wogulischen. Budapest 1970.
    • Uotila: SyrjChr 112 = Uotila, T. E., Syrjänische Chrestomathie mit grammatikalischem Abriss und etymologischem Wörterverzeichnis. Helsinki 1938. (Hilfsmittel für das Studium der finnisch-ugrischen Sprachen. VI).
    • TESz = A magyar nyelv történeti-etimológiai szótára. I–III. Főszerk. Benkő Loránd. Szerk. Kiss Lajos – Papp László (1–2), Kubínyi László – Papp László (3). Budapest 1967–1976.
    • Uotila: Vir 1937: 144 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • Lytkin: VokPerm 53 = Лыткин, В. И., Исторический вокализм пермских языков Москва 1964.